23.06.2025- Dr. Öğretim Üyesi Sokullu, “Uzay ortamında alınan sonuçları yapay zekayla birleştirip, tahminler yapabilen ve deneylerin nasıl sonuç vereceğine ilişkin ön veriyi hızlı şekilde alabileceğimiz bir platform üzerinde çalışıyoruz.” dedi.
Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı Dr. Öğretim Üyesi Emel Sokullu, AA muhabirine, Harvard Tıp Fakültesinde doktora sonrası araştırmalar yaptığını, ardından Türkiye’ye gelerek laboratuvarda üretilen yeni teknolojilerin insan sağlığına uyarlanmasına yönelik çalışmalar yürüttüğünü dile getirdi.
Uzayda kolonileşmek adına insan fizyolojisini anlamanın önemini vurgulayan Sokullu, “Çalışmalarımızın bir kısmı oraya da uzanıyor. Çünkü biz gelecek için çalışıyoruz.” dedi.
Uzayda kolonileşme olması için insan fizyolojisinin buna vereceği tepkinin çok önemli olduğunu belirten Sokullu, şu ifadeleri kullandı:
“Uzay ortamı ve bunu taklit eden ortamlarda gerçekleşen deneyler şimdiden bizlere yeterli bilgiyi sunabilir nitelikte. Uzay ortamında alınan sonuçları yapay zekayla birleştirip, tahminler yapabilen ve deneylerin nasıl sonuç vereceğine ilişkin ön veriyi hızlı şekilde alabileceğimiz platformlar geliştirilebilir. Şu anda böyle bir platform üzerinde çalışıyoruz. Amacımız, kişiselleştirilmiş tıp anlamında kişiden alınan hücrelerin uzay ortamında vereceği cevabı mikro yerçekiminde laboratuvar ölçeğinde izlemek ve sonra bunu yapay zeka araçlarıyla tahmin edilebilir sistemlere dönüştürmek.”
“Hedefim uzaya deney göndermek”
Sokullu, “Türk Astronot ve Bilim Misyonu” kapsamında Türkiye’nin uzaya iki astronot göndererek bilimsel deneyler gerçekleştirmesinin önemini dile getirdi. Bu deneyler sayesinde farklı popülasyondaki insanların fizyolojik yanıtlarının önceden tahmin edilebilirliğinin kolaylaşacağını anlatan Sokullu, böylece riskleri önceden görüp bu konuda hazırlıklı olabileceklerini belirtti.
Bu anlamda uzay çalışmaları için laboratuvardaki çalışmaların büyük önemi olduğunu vurgulayan Sokullu, şunları kaydetti:
“Sağlık teknolojilerinin uzaya aktarımında insanlı uzay görevleri oldukça önemli. İleride gerçekleştirdiğimiz teknolojiler uzayda aynı şekilde mi çalışacak yoksa belli optimizasyonlar mı gerekecek? Bunu öğrenmemiz için bu görevler çok değerli. Benim hedefim bir sonraki görevde uzaya deney gönderebilmek, ancak o zamana kadar yeryüzünde uzayı simüle eden ortamlar oluşturarak, bunların uzaydaki sonuçları gerçekten karşılayıp karşılamadığını öğrenmek. Onun için bu alandaki çalışmaları çok sıkı takip ediyoruz ve bundan sonraki deneylerde yer almayı hedefliyoruz.”